De verstrekkende gevolgen van Greenwashing

Greenwashing is een term die alweer een aantal jaren geleden is ontstaan in een periode dat met name merken van consumentenartikelen begonnen om bepaalde kenmerken van producten groener te doen voorkomen dan ze in werkelijkheid waren. Een oorspronkelijke definitie van greenwashing is dan ook het verhullen van de nadelige effecten van een product achter één enkele groene eigenschap. Een t-shirt van biologisch katoen is een goede zaak, maar door het biologische te benadrukken blijven de schadelijke effecten van het product verborgen. Zo is er 10.000 liter water nodig voor het telen van katoen voor 1 t-shirt. Het label biologisch katoen wekt ten onrechte de indruk dat er per definitie sprake is van een verantwoord product. Het nieuws dat iedere dag op ons afkomt, lijkt doordrongen van greenwashing. Het woord duurzaam, circulair of CO2 neutraal wordt te pas en te onpas gebruikt. Communicatie-afdelingen van leveranciers van consumentenartikelen, maar ook andere bedrijven, lijken continu bezig met het verspreiden van de boodschap hoe goed hun merk of bedrijf bezig is voor de maatschappij, het milieu of klimaat.

Gelukkig hebben afnemers en consumenten toegang tot veel informatie en prikken zij daardoor steeds makkelijker door greenwashing heen. Via diverse organisaties en social media wordt het meer en meer doorzien. De Kamer van Koophandel  waarschuwt bedrijven dat greenwashing, bewust of onbewust, niet alleen kan leiden tot negatieve publiciteit bij consumenten/afnemers, maar zelfs verboden is door de overheid. De autoriteit Consument en Markt doet onderzoek en kan boetes opleggen. Dit geldt ook voor het gebruik van keurmerken en logo’s van keurmerken. Via https://www.kvk.nl/duurzaamheid/greenwashing-zo-voorkom-je-dat-je-je-klant-misleidt/ geeft de Kamer van Koophandel nuttige tips om te voorkomen dat je per ongeluk aan greenwashing doet.

Het MVO-Keurmerk geeft indirect ook aandacht aan greenwashing. Beter gezegd, door de formulering van diverse eisen wordt door eventuele greenwashing heen geprikt. Binnen de eisen van het MVO-Keurmerk, dat gebaseerd is op ISO26000, is onder het kernthema ‘goed bestuur’ opgenomen dat een MVO-beleidsverklaring moet zijn opgesteld en gepubliceerd. Een van de eisen is dat in de MVO-beleidsverklaring aandacht geschonken wordt aan transparant zijn over de bedrijfsvoering. Onder het kernthema ‘eerlijk en integer handelen’ is het een eis van het MVO-Keurmerk dat diverse soorten stakeholders (betrokkenen) onderschrijven dat het bedrijf met haar activiteiten bijdraagt aan de verbetering van people, planet en profit aspecten binnen de invloedsfeer. Dit geeft aan dat door maatschappelijk verantwoord beleid te formuleren, daar naar te handelen en daar binnen eerlijk te communiceren over je product of dienst, je een stapje verder gaat en je voorkomt te worden beschouwd als greenwasher door afnemers en de overheid.

Gerard van der Werff