Duurzaamheid Gestript: Distilleerderij De Bronckhorst

Alle MVO-Keurmerkhouders kunnen meedoen aan het opmaken van het MVO bedrijfsverhaal in stripvorm in samenwerking met Duurzaamheid Gestript. Distilleerderij de Bronckhorst deed recent mee. Het verhaal verschijnt binnenkort het platform. Hierbij delen wij onderstaand alvast het inhoudelijke verhaal van de trots uit de Achterhoek!

‘Ons restafval is perfect voor veevoer’

Schotland staat bekend om zijn whisky’s, maar ook in de Achterhoek timmeren ze met dit product flink aan de weg. Distilleerderij de Bronckhorst maakt op unieke wijze sterke dranken, met veel oog voor de natuur en hergebruik. Het resultaat? Goud, zilver en brons op de World Whisky Awards en investeringen die zich dubbel en dwars terugbetalen.

Eigenaar Erik Legters stopt in het maken van zijn whisky’s, gin’s, brandy’s en jenevers veel liefde en houdt het hele productieproces in eigen hand. ‘In samenwerking met Jan en Ingrid Steverink van Slaege, en ook in bredere samenwerking met akkerbouwers en boeren in de Achterhoek, telen wij meerdere soorten authentieke granen. Met zorg zoeken we bij de zadenbank wel honderd tot tweehonderd jaar oude zaden uit.’ In combinatie met het mooie brouwbeslag wat Erik daarvan maakt, leidt het tot smaken die je volgens hem wereldwijd nergens anders vindt. ‘Proef het en je weet dat het onmiskenbaar whisky van Distilleerderij De Bronckhorst is.’

Duurzaam en circulair stookproces

Opvallend zijn niet alleen de productielocatie, de smaak van de whisky’s, maar ook de duurzame en circulaire werkwijze van het bedrijf. Erik haalt vele voorbeelden aan waaruit blijkt dat duurzaamheid hem aan het hart gaat. Trots vertelt hij over de meest recente investering. Aan het maken van whisky gaat een proces van brouwen, ruwstook en fijnstook vooraf. De restanten die overbleven na het stookproces verdwenen vroeger een put in. Nu niet meer. Nu krijgen die restanten een mooie nieuwe bestemming. Het blijkt namelijk dat het stookafval perfect te gebruiken is voor bijvoorbeeld varkensvoer.

Er kwam wel wat bij kijken om dit hergebruik mogelijk te maken. Het restant van het stookproces is gloeiend heet en wordt met speciale pompen overgepompt in een opslag-container. Met een tankwagen gaat het voor transport naar Kwalifex Food Recycling waar er brijvoer, voer voor varkens, van gemaakt wordt. Het overpompen van de kokend hete brei vormde een uitdaging. Bovendien moest er een hele weg worden aangelegd om de tankwagen achter op het terrein te krijgen.

Dalende lasten

Duurzaam ondernemen is dus niet altijd simpel, maar alle uitdagingen houden Erik niet tegen. In tegendeel. Hij krijgt er juist veel energie van. Het is leuk om met medewerkers en partnerbedrijven de puzzel te leggen en het levert de Bronckhorst ook veel op. ‘In plaats van elke keer de put leeghalen, rijdt straks een keer in de maand de tankwagen voor. Dat scheelt ritjes met tractoren en levert bovendien mooi hergebruik van voedsel op.’

Hoewel zo’n puzzel altijd begint vanuit het vraagstuk van circulariteit en duurzaamheid, merkt hij dat de inspanningen daarnaast veel opleveren in de portemonnee. ‘De maandelijkse lasten dalen. Ik hoef bijvoorbeeld niet langer een loonwerker te betalen voor het leeghalen van de put. In plaats van die factuur komt er juist geld binnen voor het product dat ik lever voor het varkensvoer. De initiële investeringen betalen zich terug.’

Een ander mooi duurzaam resultaat boekte de Bronckhorst bij het stookproces zelf. Voor het brouwen is warm water van 65 graden nodig. Het kraanwater dat wordt gebruikt, heeft echter aanvankelijk een temperatuur van 10 graden. Dat betekent dat er veel energie nodig is om het water te verwarmen. Erik weet het energieverbruik in zijn stokerij te beperken door gebruik te maken van een indirect gestookte boiler. Het water wordt niet rechtstreeks in de boiler verwarmd, maar via een externe warmtebron, namelijk de distilleerketels. Op deze manier blijft het water nu constant op een temperatuur van 50 tot 60 graden. Het levert een flinke besparing op in verbruik, met als prettige bijvangst wederom aanzienlijk lagere kosten.

Compostthee voor de granen

Ook bij het telen van de granen kijken de distilleerderij en de familie Steverink voortdurend naar mogelijkheden om de teelt verder te verduurzamen. ‘Waar we een paar jaar geleden de velden nog drie tot vier keer per seizoen bespoten, hebben we dat nu weten terug te dringen tot nog maar een ½ keer per jaar. En dat doen we zo veel mogelijk organic.’ Enthousiast vertelt Erik over een proef met compostthee, een organic alternatief voor kunstmest. ‘Consumenten willen geen bespoten producten meer. Zeker de jonge generatie niet. Zij willen liever wat meer betalen voor organic.’

Zijn advies aan andere ondernemers?

‘Ga denken in circulariteit en duurzaamheid en houd grip op de hele productieketen.’ Bij Distilleerderij de Bronckhorst zit dat verweven in de ziel en zijn ze niet anders gewend, maar Erik kan het iedereen van harte aanbevelen. Het hele proces van telen, oogsten, brouwen, distilleren en lageren (in vaten te rijpen leggen) gebeurt in eigen huis. Dat vereist veel kennis, maar houdt het ondernemen tegelijkertijd boeiend en enerverend.

Hergebruik biedt heel veel kansen, meent hij. ‘Er zijn steeds meer bedrijven die daar vol op inzetten. En dat is niet voor niets. Hergebruik heeft de toekomst.’ Met zijn distilleerderij ervaart hij het zelf. ‘Dat we in tien jaar tijd zo’n mooi bedrijf hebben kunnen neerzetten, heb ik nooit durven dromen.’ Het begon allemaal met een artikel in een agrarisch vakblad over de behoefte aan graan uit Nederland voor de Schotse whisky-industrie. Dat bracht Erik op het idee het whisky maken zelf eens uit te proberen. En zie nu: zijn whisky’s vallen in de smaak en de productie is al drie keer opgeschaald. Voor wie nieuwsgierig is: iedereen is elke zaterdag vanaf 12.00 uur van harte welkom in het proeflokaal, de slijterij en fraaie landelijke serre, om de unieke smaken van zijn dranken een keer te komen proeven.

Erik Legters Distilleerderij de Bronckhorst